ذولفقار۱
برنامه ذولفقار۱ بر میگردد به اوائل دهه ۱۳۷۰ شمسی و تلاش ایران برای ساخت یک تانک بومی . این برنامه با ترکیبی هر چیزی که در دسترس بود ایجاد شد .
شاسی ام ۴۸، توپ ۲ای ۴۶ تانک تی ۷۲، موتور ۷۸۰ اسب بخاری تی ۷۲ ام۱ که از روسیه خریداری شد و سامانه اتش ایافسیاس-۳ ساخت اسلوانی که در ایران با نام کت ۷۲ تولید شد. تانک دارای برجکی است که در ایران طراحی شده و دارای سه خدمه است که گلوله گذار نیز مانند تانک های روسی خودکار است. این تانک دارای زره کامپوزیت و یا به گفته برخی منابه فولادی بود ولی هر چه بود فاقد زره واکنشی بود ولی از نظر سامانه اتش از تی ۷۲ اس ایرانی برتری زیاد داشت . این که چه تعداد از این تانک ساخته شده مشخص نیست.
ایران ۱۰۴ موتور خرید ولی مشخصا این تانک هرگز به شکل فراگیر تولید نشد زیرا هرگز در یگان های زرهی ایرانی به شکل گسترده استفاده نشد و تنها در رژه نیروی های مسلح دیده می شود و به بجز برخی عکسها از ازمایشات ان در دهه ۱۳۷۰ و برخی نمایشگاه ها تصویر زیادی از ان نیست(حتی تصویر چهار ذولفقار ۱ نیز با هم در کشور وجود ندارد) اگرچه برخی منابع از تولید ۱۰۰ عراده صحبت کردند ولی هرگز تائید نشد.
ذولفقار۳
ایران در ادامه برنامه ای با نام ذولفقار۲ را توسعه داد که از یک پیش نمونه فراتر نرفت و شبیه چیفتن بود ولی اقدام جدی بعدی ذولفقار۳ بود. این تانک با یک موتور ۱۰۰۰ اسب بخاری تجهیز شده و شاسی نیز تغییر کرده و دارای هشت چرخ جاده است. شکل کلی بدنه و برجک شباهت بسیار به ابرامز دارد ولی دارای همان سامانه اتش کت ۷۲ و توپ۱۲۵ م م تی ۷۲ است . میزان زره این نسخه مشخص نیست ولی مشخصا زره واکنشی ندارد ولی ممکن است روی ان قابل نصب باشد همچنین دارای هشدار دهنده لیزری و یک سیستم دید پانورماتیک با قابلیت ۳۶۰ درجه است. البته مشکل اساسی ذولفقار مانند تمامی تانک های شرقی سامانه گلوله گذاری خودکار چرخفلکی است . به دلیل شکل قرارگیری مهمات درون خشاب چرخفلکی زیر برجک، نفوذ مهمات دشمن از هر سمت بدنه میتواند باعث اتش سوزی و انفجار شدیدی شود که حتی برخی موارد باعث کنده شدن برجک تانک میشود. این مسئله از جمله به دلیل داشتن زره کم در دو طرف بدنه بسیار مشکل ساز بوده و باعث بد نامی تی ۷۲ است. با وجود این استفاده از غیر کالبیر ۱۲۵ م م برای ما ممکن نیست زیرا ما دو توپ در کشور تولید می کنیم ویا می کردیم یکی توپ۱۰۵ م م و دیگری توپ ۱۲۵ م و ومهمات استاندارد ایران نیز این دو کالیبر است از این رو استفاده و یا تولید توپ مشهور قدرتمند رایمتال ۱۲۰ م م که روی تانک های چون ابرامز، لئوپارد و یا چندین تانک دیگر نصب است میسر نیست زیرا اصلا کالبیر ان در کشور وجود ندارد
این تانک که شاهکار تانکهای ایرانی میباشد, یکی از مدرن ترین تانکهای خاور میانه است, دارای لیزر مسافت یاب, سیستم دفاعی هشدار دهنده لیزری, سیستم آشکار سازی مادون قرمز, سیستم اخطار تهدید موشکی که همزمان و هماهنگ با سیستم پرتاب گلوله های دودزا میباشد. این تانک از شاسی معروف تانک M-1 Abrams آمریکایی استفاده میکند, که دارای 9 چرخ میباشد.
یکی دیگر از توانایی های این تانک حرکت آن در عمق 1.6 متری آب است, که با توجه به شنی های مدیوم آن یکی از شگفتیهای این تانک به شمار می آید. تانک ذوالفقار 3 دارای بلندی کم و خاصیت استتار بسیار بالایی است و در فاصله ی 800 متری میتواند استتار فوق العاده ای داشته باشد. و همچنین هدف گرفته شدن آن توسط تانکهایی از جمله آبرامز ام 1 مقداری سخت تر شده. این تانک دارای دوربین های مدار بسته ی z/c360 میباشد, که خدمه ی آن میتوانند بوسیله ی آن از داخل تانک محیط خارج آن را بطور 360 درجه ببینند که یکی از پیشرفته ترین تکنولوژیهای تانک سازی امروز دنیاست.
تانک ذوالفقار 3 در میدان نبرد
این تانک به دلیل کوتاه بودن میتواند از برخی گلوله های تانک به تانک جان سالم به در ببرد اما این کوتاهی باعث سخت شدن جابجایی درون تانک شده, سرعت عمل خدمه ی آن را کم میکند, همچنین خدمه ی آن محکوم به ماندن درون تانک در شرایط هدف گرفته شدن توسط موشکهای دشمن هستند, بدلیل کمبود فضا جهت خروج از تانک و گرفتن زمان زیاد برای خروج از آن, خدمه ی آن همراه تانک متاسفانه نابود خواهند شد.
مقایسه ابرامز با ذوالفغار
این تانک گرچه دارای استتار بسیار خوبی میباشد, اما بسیاری از نیروها و تیم های ضد تانک غربی دارای دوربین و اسلحه های حاوی سیستم تشخیص حرارت بوده و به این وسیله حرارت حاصل از موتور تانک به راحتی مورد روئیت آنها قرار میگیرد. همچنین این تانک در قسمت بالایی دارای هیچ گونه زره نمیباشد, و از آنجایی که تقریبا" همه ی نیروهای ضد تانک غربی دارای اسلحه ی جاولین هستند و گلوله ی 40 هزار دلاری آن از بالا هدف را مورد اصابت قرار میدهد, تانک ذوالفقار 3 هیچ شانسی برای زنده ماندن در مقابل گلوله ی جاولین نخواهد داشت.
این تانک از فناوری زره اورانیومی استفاده نمیکند, این مورد میتواند برتری تانک آبرامز ام 1 را مقابل ذوالفقار 3 ثابت کند, زیرا تانک ذوالفقار 3 شاید بتواند جلوی 2 یا 3 گلوله ی تانک آبرامز مقاومت کند, اما خود شاید حتی نتواند با شلیک 5 گلوله ضد تانک ضد زره تانکهای آبرامز ام 1 را از پای در آورد.
وزن حقیقی تانک بین 60 تا 70 تن میباشد, این مساله که تانک میتواند 70 کیلومتر در ساعت حرکت کند, با توجه به موتور آن که یک موتور دیزل 1000 اسب بخار است باعث شده تا مقداری غیر منطقی به نظر بیاید.
این تانک فاقد دریچه ی ورودی هوا برای موتور است, که جای خود بسیار تعجب آور است.
تانک ذوالفقار 3 شاید آنقدرها هم که گفته شده قدرتمند نباشد اما آغازی بود برای شروع پروژه ی تانک نهایی نیروی زمینی ارتش ایران, که همچنان یک پروژه ی سری و مخفی به شمار می آید. انتظار میرود که این تانک نهایی از پیشرفته ترین تکنولوژیها در زمینه ی تانک سازی برخوردار باشد.
تانک ذوالفقار 3 در خط تولید انبوه قرار دارد و در خدمت ارتش زرهی ایران میباشد.
بطور کلی تانک ذوالفقار 3 تنها در شرایط پشتیبانی هوایی و توپخانه میتواند موثر باشد, در غیر اینصورت براحتی مورد هدف قرار میگیرد, همانند تانکهای تی-72 روسی...
باقی مطلب را در ادامه مطالعه بفرمایید...