f-35 جنگنده نسل پنجم

جنگنده لاکهیدF-35 لایتنینگ، نماینده نسل پنجم از هواپیماهای جنگی در ارتش آمریکا است که از فناوری های رادارگریز جدید، پردازش کامپیوتری جدید و طراحی ماژولار با هدف اقتصادی تر ساختن آن برخوردار است.

این پروژه که در ابتدا با نام "جنگنده تهاجمی مشترک" مطرح شده بود، هدف تولید یک هواپیمای جنگی با قابلیت انجام ماموریت های مختلف را دنبال می کرد. جنگنده F35 با سه طراحی با اندکی تفاوت و با محوریت بدنه تک موتوره و تک سرنشین متولد شد. هدف از این تفاوت ها در طراحی، مناسب ساختن این جنگنده برای ایفای نقش های مختلف است. در هر یک از این حالات، جنگنده F35 همچنان قدرتمند است و توان دستیابی به سرعت بالای یک ماخ را دارد. توان تخریبی این جنگنده در مقایسه با هر هواپیمای جنگی دیگر، بسیار بالاتر توصیف می شود.

در حالی که جنگنده F22 رپتور به عنوان جنگنده ای رادارگریز و با توان بالا مطرح است، تمرکز F35 بیشتر بر نفوذ به مواضع دشمن، نشانه گیری دقیق اهداف زمینی با استفاده از سلاح های هدایت شونده و بمب های پرتابی، شناسایی لحظه ای و در عین حال، حفظ توان رزمی در نبردهای هوایی است.

f-22

اگر لاکهید مارتین موفق شود به تمام اهدافی که در این پروژه ترسیم کرده دست پیدا کند، شاهد آغاز فصل تازه ای در حوزه نبردهای هوایی خواهیم بود.

تصمیم طراحان جنگنده F35 این بوده که تا جای ممکن از هزینه های اجرایی آن بکاهند. این جنگنده دارای سیستمی پیچیده برای مدیریت میادین جنگی دارد که به کمک آن می تواند اطلاعات را به صورت لحظه ای دریافت کرده و رهگیری کند و به موجب آن، خلبان امکان نشان دادن واکنش صحیح در هر لحظه و همچنین انتقال اطلاعات به مرکز فرماندهی زمینی را پیدا می کند.

 توجه شما را به ویدیویی از پرواز این جنگنده جلب می کنیم

در این جنگنده همچنین مراقبت و نگهداری از سیستم های مرتبط با رادارگریز ساختن آن بسیار ساده تر شده است. در طراحی این جنگنده، مجموعه ای از پارامترها برای جذب و دفع امواج رادار تعبیه شده که شامل ترکیبی از مواد مختلف، پوشش ها، لبه های زاویه دار و آنتن های داخلی برای به حداقل رساندن در معرض خطر قرار گرفتن آن می شود.

f-35

کشورهای مشارکت کننده در این پروژه (در کنار آمریکا و بریتانیا) شامل استرالیا، کانادا، دانمارک، ایتالیا، هلند، نروژ و ترکیه می شود. قرار است هریک از این کشورها تعدادی از این جنگنده را دریافت کنند. براساس مدل همکاری بین این کشورها، هریک از اعضا به نحوه همکاری سایر کشورها امتیازی را می دهد. در این میان، بریتانیا به عنوان دارنده رتبه شماره یک شناخته می شود. گفتنی است که رژیم صهیونیستی و سنگاپور نیز در بخش امنیتی این پروژه سهیم هستند.

قرار است هر یک از این کشورها به تعداد زیر، جنگنده F35 دریافت کنند:

- نیروی هوایی آمریکا: 1763 فروند
- نیروی تفنگداران دریایی آمریکا: 680 فروند
- ارتش سلطنتی بریتانیا (نیروهای هوایی و دریایی): 138 فروند
- ایتالیا: 131 فروند
- هلند: 85 فروند 
- ترکیه: 100 فروند
- استرالیا: 100 فروند
- نروژ: 56 فروند
- کانادا: 80 فروند

نروژ گفته این جنگنده های جدید را جایگزین جنگنده های اف 16 خود می کند. ایتالیا تصمیم دارد تا مونتاژ نهایی جنگنده های خود را درپایگاه هوایی کامری در خاک خود انجام دهد. در سال 2002، تخمین زده شد که قیمت هر فروند جنگنده F35 مدل A معادل 40 میلیون دلار، و مدل های B و C معادل 60 میلیون دلار باشد. البته این ارقام با توجه به نوسانات قیمت دلار، اکنون بیشتر شده است.

پروژه جنگنده تهاجمی مشترک

برنامه جنگنده تهاجمی مشترک در تاریه شانزدهم نوامبر سال 1996 کلید خورد. این پروژه در واقع تلاشی بود از سوی ارتش آمریکا برای تولید نسل جدیدی از جنگنده ها که قابلیت جایگزینی با چند مدل جنگنده با کاربردهای اختصاصی و محدود را دارا است. با این حال، F35 باید پس از ورود به میدان جنگ، کارایی خود را در مقابل رقبایی همچون F16، A-10، F18 و AV-8B اثبات کند. از میدان به در کردن این رقبا کار سختی است، چرا که هر یک از آنها سال ها است عملکردی عالی را از خود به نمایش گذاشته اند.

موتور این جنگنده

جایگزینی برای جنگنده های دوران جنگ سرد

جنگنده اف شانزده کارایی خود را در نبردهای متعددی اثبات کرده است. این هواپیما در رده جنگنده های سبک وزن قرار می گیرد که توانایی حفظ برتری هوایی و هدف قراردادن مواضع زمینی را دارد. یکی دیگر از قابلیت های مهم این جنگنده، توانایی آن در حمل مهمات مختلف و متناسب با شرایط هر جنگ است. این جنگنده طی دهه های اخیر به عنوان ابزاری اصلی در اختیار نیروهای نظامی کشورهای متحد آمریکا در سراسر نقاط جهان قرار گرفته است. این جنگنده در سال 1978 معرفی شد و تاکنون بیش از 4400 فروند از آن تولید شده است.

جنگنده A-10 نیز هواپیمایی منحصر به فرد است که توانایی بالایی در نابودسازی مواضع دشمن با سرعت کم و در ارتفاع پست دارد. به همین علت، لقب "تانک پرنده" را به این جنگنده داده اند. یکی از قابلیت های جالب این جنگنده این است که حتی در صورت هدف قرار گرفتن یک موتور آن و جدا شدن آن از بدنه، باز هم می تواند به پرواز خود ادامه دهد. علاوه بر توانایی حمل حجم زیادی از مهمات، این جنگنده بیشتر به خاطر مسلسل سی میلیمتری که در جلوی آن قرار دارد مشهور است. این جنگنده در سال 1977 رونمایی شد و 715 فروند از آن تولید شد.

جنگنده اف18 برپایه مدل YF-17 کبرا، طرحی که در مقابل اف شانزده شکست خورد و از فهرست هواپیماهای ارتش آمریکا کنار رفت ساخته شد. این جنگنده با هدف انجام عملیات های مختلف طراحی شد. این جنگنده اثبات کرده که توانایی مثال زدنی در میادین جنگی دارد.

سوخت گیری f-35

پیشینه

پس از چندن سال طرح ریزی و ارزیابی این پروژه، در نهایت در تاریخ بیست و ششم اکتبر سال 2001، مجری این پروژه انتخاب شد. به این ترتیب، لاکهید مارتین توانست از رقیب سرسخت خود، یعنی بوئینگ پیشی بگیرد. تیم لاکهیدمارتین طرحی برپایه سیستم lift-fan را انتخاب کرد و به موجب آن، هر دو واحد پیشرانه توان برخواستن از زمین را از یک موتور دریافت می کنند. این طرح در مقایسه با طرح های پیشین مزایایی داشت. این طرح در بلندمدت منطقی تر به نظر می رسید. یکی از مزایای آن، خنک ساختن هوایی بود که از موتور خارج می شد. به این ترتیب، شانس ورود دوباره هوای گرم به موتور به حداقل می رسید. در آن زمان، بُرد این جنگنده برای ارتش آمریکا اولویت اصلی نبود، در نتیجه لاکهیدمارتین با کاستن از اولویت این پارامتر، بر تقویت توان واکنش دهی سریع این جنگنده تمرکز کرد.

این جنگنده در شانزدهم دسامبر 2000 برای اولین بار به پرواز درآمد و پس از 73 آزمون مختلف، در یازدهم مارس 2001 مرحله آزمایشی را پشت سر گذاشت.

f-35

سیستم ها

جنگنده اف 35 دارای سیستم تطبیق توزیع شده الکترواپتیکی یا DAS است که به طور همزمان، به خلبان در هر لحظه از همه جهات هواپیما اطلاعاتی را ارائه می کند. فرود اتوماتیک نیز یکی دیگر از قابلیت های این جنگنده به شمار می رود. سیستم اطلاع رسانی آن قادر است انفجارها روی زمین را تشخیص دهد. تقویت دید خلبان در شب و بهبود سیستم هدف گیری از راه دور با دقت کافی از دیگر قابلیت های این جنگنده اند که آن را بدون اغراق به خطرناک ترین جنگنده ای که بشر تاکنون ساخته تبدیل می کنند.

بخش های مختلف موتور در این جنگنده به نحوی طراحی شده اند که لطمه ای به یکپارچگی سیستم رادارگریز آن وارد نکنند. شرکت نورثروپ گرومن مسئول طراحی بخش های آویونیک این جنگنده است. این جنگنده همچنین به ارتباطات ماهواره ای نیز دسترسی دارد که به این ترتیب، امکان پیش بینی مسیر از مسافت های بسیار دوردست را در اختیار دارد. خلبان با نشستن در این جنگنده، به میزانی از اطلاعات پیرامون خود دسترسی دارد که تا پیش از این بی سابقه بوده است.

سیستم مادون قرمز توزیع شده یا DIRS نیز در شش جا از بدنه این جنگنده جاسازی شده و به کمک آنها، اطلاعات محیط اطراف به طور مستقیم در اختیار خلبان قرار می گیرد. به این ترتیب، خلبان می تواند دید 360 درجه از محیط اطرافش داشته باشد.

f-22

حفظ سادگی در عین پیچیدگی، یکی دیگر از مشخصات این جنگنده به شمار می رود، به نحوی که ورودی های هوا در آن ثابت هستند و به این ترتیب، سازه هایی ساده و با وزن کم به شمار می روند.

پیشرانه اصلی جنگنده اف 35 توسط شرکت Pratt and Whitney تولید شده است. این موتور قادر به تولید 25 هزار پوندفوت قدرت رانش است. محل قرارگیری در نیمه عقب هواپیما است و به این ترتیب، حداکثر سرعت هواپیما در آزمایش ها به 1.67 ماخ نیز رسیده است. توانایی در به پرواز درآمدن در حالت عمودی نیز دیگر قابلیت خاص این هواپیما است.

سلاح ها

سلاح استاندارد جنگنده اف 35، یک توپ 25 میلیمتری با 180 گلوله است. البته این توپ نیز با لایه از پوشش رادارگریز پوشانده شده است. با این حال، تلاش شده تا جای ممکن، مهمات همراه این جنگنده در داخل آن جاسازی شوند. به شش شکل مختلف می توان موشک هایی را در زیر بال های این جنگنده سوار کرد. با توجه به بین المللی بودن این پروژه، تلاش شده تا جای ممکن از بمب های تولیدشده در کشورهای مختلف پشتیبانی کند.

اگر تمام ویژگی ها و اهدافی که لاکهیدمارتین، طرفداران آن و رسانه ها درباره این جنگنده ادعا می کنند روزی به حقیقت بپیوندد، این هواپیما در نوع خود بی نظیر خواهد بود. این جنگنده در نبردهای زمینی و هوایی تا حد زیادی از رقبای خود برتر است و با توجه به ویژگی های رادارگریزی آن، به جنگ افزاری ترسناک برای دشمنان تبدیل می شود. با این حال، تا زمانی که اف 35 وارد میدان نبرد نشده، نمی توان با اطمینان کامل درباره قدرت خیره کننده آن صحبت کرد.

 تصاویری منتخب